Η Αριστερά της Θυσίας

Στο αλβανικό μέτωπο 1940-41

«Αποχαιρετούμε σήμερα τον ακριβό μας  σύντροφο  Φώτη Τρούγκο, τον αγωνιστή της  Εθνικής Αντίστασης, τον αγωνιστή της Αριστεράς , τον πολίτη αυτής της πόλης που έδωσε στην διάρκεια της ζωής του  στην λέξη «Αριστερός» την πραγματική της διάσταση. Που ήταν για μας  το πρότυπο της σεμνότητας, της ανιδιοτέλειας και της λεβεντιάς.

Γεννήθηκε στο Λούρο Πρέβεζας το 1918 από αγρότες γονείς με πολυμελή οικογένεια. Τελείωσε  το δημοτικό σχολείο Λούρου και το εξατάξιο Γυμνάσιο στην Πρέβεζα με Γυμνασιάρχη  τον αείμνηστο Χρήστο Κοντό με «λίαν καλώς». Απεφοίτησε  το 1939 από την Ζωσιμαία Παιδαγωγική  Ιωαννίνων που την περίοδο εκείνη είχε δντη τον  Ευάγγελο Παπανούτσο. Εκεί έρχεται σε επαφή με τις κομμουνιστικές ιδέες.  Με απόφαση του Υπουργού Παιδείας διορίσθηκε τον Δεκέμβριο του 1939 « ως δημοδιδάσκαλος επί βαθμώ και μισθώ ακολούθου  εις την εκπαιδευτικήν περιφέρειαν Πρεβέζης» όπως αναγράφει το διοριστήριο. Στις 10 Μαρτίου 1940 τοποθετείται στο μονοτάξιο Δημοτικό Σχολείο Άσσου.

Ο πόλεμος του σαράντα τον βρίσκει στην Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών  Ιππικού στην Λάρισα. Το πρωί της 28^ης Οκτωβρίου 1940 με φύλλο πορείας πάνω σε καρότσα φορτηγού μαζί με τους συναδέλφους του, φεύγει μέσω Μετσόβου για την πρώτη γραμμή του μετώπου. Συμμετέχει σε όλες τις μάχες και παίρνει τον βαθμό του ανθυπίλαρχου. Πολεμά συνεχώς για έξη μήνες.  Η σχετική βεβαίωση που χορηγεί ο ίλαρχος Ιωάννης Κατσαδήμας, Διοικητής της 1^ης Ίλης Ιππικού της Ομάδας Αναγνωρίσεως γράφει ότι : «υπηρέτησεν στην γραμμήν των πρόσω του Αλβανικού μετώπου από της ενάρξεως του Ελληνοϊταλικού πολέμου, ήτοι από 3^ης Νοεμβρίου 1940 μέχρι 12 Μαρτίου 1941 λαβών μέρος εις τας μάχας Καλαμά, Κότσικα , Φιλιάτες και εντεύθεν του Αργυροκάστρου.»

Γυρίζει στο χωριό του μετά την κατάρρευση του μετώπου και στις 23 Απριλίου  1941 αποστρατεύεται. Λαμβάνει ενεργό μέρος στην Εθνική Αντίσταση. Μέσα από τις γραμμές του ΕΑΜ αγωνίζεται για «εθνική ανεξαρτησία , για καλύτερη ζωή, για ένα κόσμο απαλλαγμένο από την ένδεια και τον φόβο» όπως μας έλεγε όταν τον ρωτούσαμε «γιατί μπάρμπα Φώτη αγωνίσθηκες ?». Το 1943 τον βρίσκει διαφωτιστή του ΕΑΜ και το 1945 ήταν, με τον βαθμό του ανθυπολοχαγού του ΕΛΑΣ, φρούραρχος της Πρέβεζας.

 Ο πόλεμος όμως τελείωσε, οι Γερμανοί έφυγαν, η ειρήνη όμως δεν ήρθε. Η Ελλάδα οδηγήθηκε στον «καταραμένο» εμφύλιο, όπως τον ονόμαζε. Αλληλοσκοτωμός, νέα ερείπια, καταστροφές. Πολύς πόνος και δάκρυα αλλά και πολιτικοί διωγμοί. Αυτοί που πολέμησαν τους ξένους κατακτητές είναι τώρα «εχθροί της πατρίδας». Το 1947  κλήθηκε για κατάταξη στο στρατό και βρέθηκε στην Μακρόνησο  στο πρώτο τάγμα Σκαπανέων και αργότερα στην Ικαρία εκτοπισμένος. Το Φεβρουάριο του 1949 διαγράφετε από τις τάξεις των εφέδρων αξιωματικών και τον Μάιο του 1949 απολύεται από δάσκαλος με απόφαση του Υπουργού Παιδείας Κωνσταντίνου Τσάτσου ως «  τυγχάνων λίαν επικίνδυνος και αμετανόητος κομμουνιστής, πάσα δε προσπάθεια για ανάνηψή του, απέβη άκαρπος». 

Και οι διώξεις  δεν σταματάνε ούτε με το τέλος του εμφυλίου. Από το 1950  μέχρι το 1960 συνεχείς οι  εκτοπίσεις στα νησιά του Αιγαίου (Μακρόνησος, Ικαρία, Αη Στράτης). Στην Μακρόνησο είναι στην ίδια σκηνή με τον αδελφό του Παναγιώτη και τον συμπατριώτη του Αποστόλη Κωτσάκη. Εκεί σύμφωνα με τον ποιητή : «Καθένας  τους είχε στους ώμους του, την κούραση δώδεκα ωρών από πέτρα, την δίψα δώδεκα ωρών από ήλιο, την κούραση τόσων χρόνων, την απόφαση μιας ολόκληρης ζωής»

               Την δεκαετία του 1950 με άδεια για μικρά χρονικά διαστήματα βρίσκεται ελεύθερος στο Λούρο. Επιστρέφει οριστικά το 1961 και εργάζεται στο  ΚΤΕΛ Πρέβεζας. Ούτε όμως οι διώξεις και εκτοπίσεις μπόρεσαν να τον κρατήσουν μακριά από τις πρώτες γραμμές του αγώνα. Συμμετέχει ενεργά στην πολιτική μέσα από τις γραμμές της ΕΔΑ. »Έκτοτε και μέχρι 21.4.67 εξεδηλούσθε μετά φανατισμού υπέρ του ΚΚΕ και της ΕΔΑ, επεσκέπτεσθε τα γραφεία της ΕΔΑ και μετείχατε των διαφόρων κομματικών συσκέψεων, ανεγιγνώσκατε κομ/κον τύπον, διενεργούσατε εράνους υπέρ ταύτης, μετείχατε των πάσης φύσεως εκδηλώσεών της και γενικώς φέρεσθε ως συνειδητός και λίαν επικίνδυνος κομ/στής», όπως αναγράφει  σχετική απόφαση απόλυσής του από το ΚΤΕΛ το 1968. Συλλαμβάνεται αμέσως με το πραξικόπημα στις 21.4.1967 και εκτοπίζεται στα Γιούρα.

Στις 27.2.1968 απολύεται από το ΚΤΕΛ μαζί με άλλους 6 υπαλλήλους,  με απόφαση του χουντικού Υπουργού Συγκοινωνιών  Τοτόμη, ως «μη νομιμόφρονας κατά την έννοιαν  της Θ/1967 συντακτικής πράξεως».  Στην διάσπαση του 1968 βρίσκεται  στις γραμμές του ΚΚΕ εσωτερικού με τις δυνάμεις της ανανέωσης και της δημοκρατικής προοπτικής των ιδεών του κομμουνισμού και του σοσιαλισμού. Οπαδός της ενότητας της Αριστεράς συμμετέχει στον Συνασπισμό  και στην συνέχεια βλέπει τον ΣΥΡΙΖΑ σαν μοναδική ελπίδα του λαού μας. Τα τελευταία χρόνια  είναι μέλος  παραρτήματος Πρέβεζας  του Πανελληνίου  Συνδέσμου Αγωνιστών  Εαμικής  Εθνικής  Αντίστασης (ΠΣΑΕΕΑ) . Μεγάλη βοήθεια προσφέρει στην  διακίνηση του   περιοδικού  «ΕΑΜ- Αντίσταση»

Σύντροφε Φώτη, συμμετείχες στον  τιτάνιο αγώνα της Αριστεράς για μια φαινομενικά αδύνατη ριζική κοινωνική αλλαγή σε αυτό τον τόπο. Προσέφερες και εσύ με τους αγώνες σου  ελπίδα στους  απελπισμένους . Και είχες την τύχη στο τέλος της ζωής σου να δεις την ελπίδα και πάλι γιγαντώνει. Το ξέρουμε πως  εκεί σε μία γωνιά του Παραδείσου θα σε περιμένουν ο Τάκης ο Πολύζος, ο Θόδωρος ο Κορωναίος ο Πάνος ο Τσάπαλης   και οι άλλοι σύντροφοί σου. Να τους μεταφέρεις το μήνυμα πως οι θυσίες τους, οι θυσίες  σας, δεν πήγαν χαμένες.

Καλό σου ταξίδι  σύντροφε Φώτη,  θα  σε θυμόμαστε, τιμώντας τις ιδέες και τους αγώνες σου.»

 Ο επικήδειος  που εκφώνησα, εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ, στην κηδεία του σ. Φώτη Τρούγκου